İleri yaşların neredeyse kaçınılmaz sorunu olan unutkanlık ile
mücadelede Prof.DR. Osman Müftüoğlu’nun bu 10 tavsiyesine kesinlikle uymak
lazım…
Eğer daha sağlam, daha güçlü bir bellek ile yaşamınızı sürdürmek istiyorsanız
aşağıdaki önerileri dikkate almalısınız. Belleği korumak, geliştirmekten daha
kolay ve daha güvenilirdir.
1- EGZERSİZDEN İSTİFADE EDİN:
Düzenli fiziksel egzersizler size bellek takviyesi yapabilir. Yapılan
bir çalışmada düzenli aerobik egzersiz yapanların yapmayanlara göre bellek
testinde daha başarılı oldukları görülmüştür. Aerobik egzersizler beyinde
oksijen verimliliğini artırır.
2- DİKKAT GÖSTERİN:
Bu en basit ve en çok unutulan bellek yardımıdır. Başka bir müşteriyle
konuşurken, diğer müşterinizin adını, işini, sorununu ezberlemeyi beklemeyin.
Pazartesi akşam oynanacak futbol maçını düşünürken, karşınızdaki insanın ismini
ezberlemeyi beklemeyin. Çok basit bir kuralı en az üç kez hatırlayın:
Odaklanın, odaklanın, odaklanın. Eğer bir şey gerçekten belleğinize girmezse,
onu hatırlamanız imkansızdır. Önemli bir bilgiyle karşılaştığınızda
elinizdekini bırakın ve sadece ona odaklanın.
3- HER ŞEYİ HATIRLAMAYA ÇALIŞMAYIN:
İnsanoğlu; telefon rehberini, adres defterini, bilgisayar dosyalarını,
kalemi, post-it’leri keşfetmiş. Bunların hepsini hatırlamak için
kullanın.
4- LİSTE YAPIN:
Gününüzü iyi planlamanın ve “unutmadan” sürdürmenin en kolay yolu bir
“yapılacak işler listesi” oluşturmaktır. Gün boyu tamamlamayı düşündüğünüz
işler için bir görev listesi oluşturun. Yaptıklarınızın üstünü çizin ve hemen
unutun. Birkaç gün sonra hâlâ tamamlanmamış olanlar varsa bunları yeni
listenize geçirin. Strese girmeden, gününüzü iyi planlayarak bu görev listesini
tamamlamaya gayret edin. Zaman zaman görev listenizi gözden geçirin.
Güncelliğini kaybedenlerden ve vazgeçebileceklerinizden vazgeçin. Listeniz
giderek daha uzun ve karışık bir hale geliyorsa fazla dikkat gerektirenlerin
yanına bir yıldız koyun.
5- PLANLAYIN:
Zamanınızı iyi değerlendirmek, yapacağınız işleri “zamanında ve
unutmadan” yapmak istiyorsanız, işlerinizi de zamanınızı da iyi planlayın.
İşyerinde duvara, evinizde mutfağınıza veya çalışma masanızın yanına asacağınız
bir takvimden “yaşamınızı ve işinizi planlama” konusunda yararlanın. Planlamanın
“hatırlatıcı etki”sinden yararlanın.
6- ÖZETLEYİN:
Yeni öğrendikleriniz ve karşılaştıklarınızla ilgili kısa notlar alıp bu
bilgileri yeniden kullanılmak üzere kayıt tutma, dosyalama ve saklamaya özen
gösterin. Not almak, özetler yapıp muhafaza etmek yeni bilgileri belleğimize
kayıt etmeyi de kolaylaştırır. Üzerinde daha fazla düşündüğümüz, özetlemeye
çalıştığımız yeni bilgiler bellek kaydını kolaylaştırır ve sağlamlaştırır.
7- STRESİNİZİ SINIRLAYIN:
Yoğun stres yükü altındaysanız belleğiniz bundan rahatsız olur.
Belleğinize yeni kayıtlar yapmakta da, belleğinizdeki eski kayıtlarınızı
muhafaza etmekte de belirgin olarak zorlanırsınız. Zamana karşı yarışarak daha
çok telefon, faks, e-mail, mobil telefon, sesli mesaj kaydedici, taşınabilir
bilgisayar kullanarak zamanın para olduğu tutkusunda yoğunlaşmak bellek
performansınızı ve bu performansın temel belirleyicisi olan yaşam enerjinizi
çabucak tüketir.
8- GÜZEL UYUYUN:
Uyku eksikliği bellek sorunlarının başlıca sebeplerindendir. Uykusuzluk
sorunu çeken hastaların çoğunun ortak sorunu bellek yeteneklerindeki azalmadır.
Uykusuzluk ve yorgunluk sadece bellek kaybına değil, konsantrasyon güçlüğüne de
yol açar.
9- İŞİNİZLE EĞLENCENİZİ DENGELEYİN:
Yeterince dinlendiğinizden, eğlendiğinizden, gerektiğinde kendinizle, işinizle ve yaşamınızla dalga geçtiğinizden emin olun. Gereğinden fazla ciddiye alınmış bir iş yoğunluğu ve yeterince dinlenmelerle süslenip ödüllendirilmemiş bir yaşamınız varsa bellek gücünüz tehlikede demektir.
10- İLAÇLARA DİKKAT:
Bazı ilaçların bellek bozukluğu yaptığı bilinmektedir. Özellikle beyne
etkili ilaçların bellek gücünde belirgin azalmaya sebep olabileceğini
unutmayın. Antidepresan ilaçlar bellek kaybı yapar. Bununla birlikte depresyonu
uygun antidepresan ilaçlarla tedavi ederseniz bellek gücünde belirgin düzelme
sağlayabilirsiniz. Bazı bitkisel destekler (Valeriyanlar, Kava kava, St.John’s
Wart) bellek gücünü olumsuz etkileyebilir. Bellek gücünü azaltan tüm ilaçlardan
uzak durun.
